Trong bài viết “Mục tiêu của bạn khi giảm chi phí điện năng, giảm phát thải carbon, ESG hoặc tiết kiệm năng lượng là gì?” có đề cập rằng, doanh nghiệp thường phải thực hiện các mục tiêu này do yêu cầu từ chính phủ, từ thương hiệu, chuỗi cung ứng, ngân hàng hoặc nhà đầu tư, hoặc vì chi phí vận hành quá cao.

Mặc dù mục tiêu cuối cùng có thể khác nhau, nhưng tất cả đều có thể áp dụng chu trình PDCA và tiêu chuẩn quản lý năng lượng ISO 50001 để đạt được tối ưu hóa năng lượng điện. Các bước cơ bản như sau:

1. Đánh giá hiện trạng và tổng quan toàn diện

Dựa trên yêu cầu từ các bên liên quan (như quy định của chính phủ trong nước và quốc tế, khách hàng thương hiệu, chuỗi cung ứng, ngân hàng hoặc nhà đầu tư), ban lãnh đạo cấp cao hoặc chủ doanh nghiệp cần xác định mục tiêu cải thiện (có thể là giảm chi phí điện năng, giảm phát thải carbon, ESG hoặc tiết kiệm năng lượng), phạm vi và hướng đi cụ thể.

2. Xác định các mục tiêu cụ thể và nội dung công việc

Xem xét tình hình hiện tại của doanh nghiệp và xác định các phạm vi trọng điểm cần tập trung, như một khu vực nhà máy cụ thể, các thiết bị tiêu tốn nhiều điện năng (ví dụ: máy làm lạnh, máy nén khí), một dây chuyền sản xuất hoặc một quy trình cụ thể, và đặt thứ tự ưu tiên cho từng hạng mục công việc.

Ví dụ: Một khách hàng châu Âu hoặc Mỹ yêu cầu doanh nghiệp phải trình bày báo cáo kiểm kê khí nhà kính phù hợp với tiêu chuẩn ISO 14064-1 vào năm 2025, cũng như kế hoạch tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải định kỳ. Nếu việc giảm phát thải không đạt yêu cầu, khách hàng sẽ giảm số lượng đơn đặt hàng. Trong trường hợp này, phạm vi có thể sẽ liên quan đến năng lượng tiêu thụ để sản xuất sản phẩm hoặc các quy trình liên quan theo yêu cầu của khách hàng này.

3. Thu thập dữ liệu năng lượng và giám sát theo thời gian thực

Để thực hiện tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải carbon, cần có dữ liệu làm tiêu chuẩn tham chiếu, từ đó làm cơ sở cho việc tối ưu hóa. Thông qua các công tơ điện kỹ thuật số có khả năng IoT, doanh nghiệp có thể thu thập dữ liệu sử dụng điện theo thời gian thực. Ngoài ra, hệ thống quản lý năng lượng cũng được sử dụng để giám sát việc sử dụng năng lượng ngay tại chỗ, giúp ngăn ngừa các sự cố điện gây gián đoạn dây chuyền sản xuất, đồng thời đảm bảo an toàn trong việc sử dụng điện.

4. Phân tích thống kê dữ liệu năng lượng

Định nghĩa các chỉ số hiệu suất năng lượng (EnPI) và đường cơ sở năng lượng (Baseline) để làm cơ sở chính đánh giá hiệu quả các giải pháp cải thiện.

Hệ thống quản lý năng lượng giúp phân tích dữ liệu sử dụng điện chi tiết, đưa ra các chỉ số hiệu suất năng lượng (EnPI) chính xác và thiết lập đường cơ sở năng lượng (Baseline) một cách khoa học.

Tuy nhiên, làm thế nào để thu thập và xác định dữ liệu cũng như hiệu quả tiết kiệm năng lượng?

Ví dụ: nếu mục tiêu của doanh nghiệp là tiết kiệm 5% năng lượng:

• Nếu đơn hàng giảm, sản lượng giảm thì tổng hóa đơn tiền điện sẽ giảm.
• Nếu đơn hàng tăng, sản lượng tăng thì mức tiêu hao năng lượng trên một đơn vị có thể sẽ giảm.

Nhưng liệu giảm tổng hóa đơn tiền điện hoặc giảm tiêu hao năng lượng trên đơn vị có thực sự chứng minh tiết kiệm năng lượng thành công? Không hẳn, vì đây chỉ là kết quả của mối quan hệ phi tuyến tính giữa sản lượng và mức tiêu thụ điện, đôi khi sẽ tạo nên sự nhầm lẫn từ dữ liệu.

Việc sử dụng điện bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, không chỉ liên quan đến sản lượng mà còn do các biến số khác như loại sản phẩm, cách lập kế hoạch sản xuất, tần suất thay chuyền, loại thiết bị xử lý và nhiệt độ môi trường. Do đó, cần tích hợp các dữ liệu này để xây dựng mô hình dữ liệu khoa học, làm tiêu chuẩn cơ sở để tối ưu hóa sử dụng điện trong tương lai.
Chi tiết về cách ứng dụng dữ liệu năng lượng sẽ được trình bày trong bài viết “Chuyển đổi năng lượng không chỉ nâng cao hiệu quả sử dụng điện, mà còn là ESG và giảm phát thải carbon, đồng thời là một phần của chuyển đổi số”.

5. Lập chiến lược và triển khai các hạng mục công việc

Dựa trên phân tích dữ liệu thống kê, xác định các hoạt động tiêu thụ năng lượng cao trong công việc hàng ngày, từ đó triển khai các hạng mục giúp giảm chi phí điện năng, giảm phát thải khí nhà kính, thực hiện ESG hoặc tiết kiệm năng lượng. Đồng thời, định nghĩa chiến lược và nội dung thực hiện.

5.1. Điều chỉnh quy trình:

Tối ưu hóa và cải thiện các quy trình làm việc.
Tùy thuộc vào các mục tiêu như giảm chi phí điện năng, giảm phát thải carbon, thực hiện ESG hoặc tiết kiệm năng lượng mà các bộ phận khác nhau trong doanh nghiệp (như quản đốc, bộ phận kỹ thuật, quản lý sản xuất, hoặc R&D) có thể thực hiện các nhiệm vụ cải tiến khác nhau.

Ví dụ:

• Sử dụng biểu giá điện theo giờ của nhà cung cấp điện để lập kế hoạch sản xuất, sắp xếp các quy trình tiêu thụ nhiều năng lượng vào các khung giờ thấp điểm.
• Theo tinh thần quản lý tinh gọn, giảm số lần thay khuôn và cải thiện thời gian chuyển đổi nhanh chóng, giảm lãng phí thời gian chuẩn bị. Điều này không chỉ giúp giảm thời gian chờ thiết bị, tối ưu hóa việc sử dụng thiết bị, mà còn tăng tỷ lệ sử dụng năng lượng, trực tiếp giảm chi phí điện và lượng phát thải carbon.

5.2. Cải thiện thiết bị:

Cải tiến thiết bị hiện có hoặc đầu tư vào các thiết bị mới với chi phí phù hợp.

6. Đo lường hiệu suất

Thông qua việc so sánh với các chỉ số hiệu suất năng lượng (EnPI) chính xác, xác định tình hình thực hiện các mục tiêu giảm chi phí điện năng, giảm phát thải carbon và chuyển đổi ESG.

Doanh nghiệp của bạn có đang chịu áp lực từ việc tăng giá điện, yêu cầu từ các thương hiệu và chuỗi cung ứng, hoặc cần đáp ứng các quy định pháp luật quốc tế về giảm phát thải carbon? Bạn đã bắt đầu lập kế hoạch hoặc thực hiện các công việc liên quan đến tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải carbon, ESG chưa?

⇨ Liên hệ ngay Digiwin để được tư vấn hoàn chỉnh ⇦